Ook defensie stapsgewijs overgeheveld naar gemeenten
Naast de zorg voor langdurig zieken en ouderen, de jeugdzorg en diensten rond werk en inkomen wordt vanaf 2023 ook defensie stapsgewijs overgeheveld naar de gemeenten. Zaken als het verdedigen van de buitengrenzen van het koninkrijk en het Nederlandse luchtruim zullen ook onder verantwoording van de individuele gemeenten vallen.
Door decentralisatie van de defensietaken zijn de gemeenten volgens minister Kasja Ollongren van Defensie beter in staat snel in te spelen op eventuele dreigingen. Middels een risicoanalyse per gemeente kan er in de toekomst efficiënter materieel worden ingekocht. Zo kunnen bijvoorbeeld gemeenten langs de Duitse grens besparen op patrouilleboten en kikvorsmannen en meer investeren in tanks en prikkeldraad. Dit zal leiden tot een flexibeler defensieapparaat dat sneller kan reageren op de dynamische wereldwijde geopolitieke ontwikkelingen.
Er is vanuit de gemeenten ook kritiek op de plannen. Zo zouden veel kleinere gemeenten niet bereid zijn een gevechtsvliegtuig aan te schaffen om hun luchtruim te verdedigen. Sommige taken zouden doeltreffender op een hoger beleidsniveau geregeld kunnen worden zoals door de provincie of de rijksoverheid zeggen zij.
Verschillende gemeenten zijn zich al aan het voorbereiden op de komende beleidsveranderingen. Dit gaat niet overal zonder problemen. Zo is er spanning ontstaan in de gemeenteraad van Oegstgeest over de aanschaf van fregatten. Meerdere PvdA-raadsleden vragen zich af of de aanschaf van de vier fregatten niet te veel spanningen schept tussen Oegstgeest en de aangrenzende gemeente Katwijk. Katwijk heeft al bekend gemaakt de Oude Rijn, die Oegstgeest verbindt met de Noordzee niet open te stellen voor de fregatten en raadt Oegstgeest de aanschaf van het materieel ten zeerste af. Leiden lijkt ondertussen de plannen van Oegstgeest te ondersteunen. Een woordvoerder kon geruchten dat de gemeente Leiden in vergevorderde gesprekken is met Iran om kernwapens aan te schaffen ontkennen noch bevestigen.
